SCHOENBERG: STRING QUARTETS NOS 1 & 3

Beschrijving

Het tweede strijkkwartet van Arnold Schönberg, opgenomen op een eerdere uitgave van het Gringolts Quartet, wordt vaak als referentiepunt gebruikt wanneer de opkomst van de atonaliteit ter sprake komt. Dat werk, waarin Schönberg in het vierde deel plotseling afziet van een maataanduiding, werd gecomponeerd in 1907, drie jaar na zijn eerste werk in het genre: het Strijkkwartet in D klein, op. 7, een werk dat nog veel gemeen heeft met het laatromantische idioom van Richard Strauss. Het kwartet in D mineur bestaat uit één deel, maar heeft vier verschillende secties die, volgens een door de componist achtergelaten notitie, een progressie in kaart brengen van 'rebellie' en 'depressie' naar 'stille vreugde en de contemplatie van rust en harmonie' - een programma dat doet denken aan het programma dat Strauss had gebruikt in zijn recente toongedicht Ein Heldenleben. Hoewel tonaal, is de harmonische taal rijkelijk chromatisch, vooruitwijzend naar de onvermijdelijke breuk in het tweede kwartet. Zo'n twintig jaar later had Schönberg zijn twaalftoonmethode ontwikkeld, en zijn Derde Kwartet is een voorbeeld van hoe hij dit gebruikte om traditionele vormschema's en contrapuntische texturen op te frissen, terwijl hij tegelijkertijd tegenwicht bood aan het moderne idioom met vertrouwde elementen als een langzaam variatiedeel en een rondo finale.